Engelli Bireyler ve Engelli Olmayan Bireyler İçin Psikoloji Eşittir

[melleseferi]

Engellilerin sağlıklı bireylere nazaran psikolojik olarak daha çok destek almaları gerektiğine dair bir kanı oluşmuştur. Bu bilgi kesinlikle doğru değildir. Çünkü bu durum engelli olan bireyler içinde engelli olmayan bireyler için de eşittir. Bu durum kişinin beden algısı ve ruhsal gelişim basamakları ile ilgili bir durumdur. Engelli bireylerin rahabilite edilmesi demek, fazladan psikolojik yardım alması demek değildir. Rehabilitasyon eksik olan bir şeyin yerini tamamlamak veya anatomik olan bir bozukluğun giderilmesidir. Rehabilitasyon, bir kimsenin iş yapmaya engel olan durumunu veya yetersizliğini gidermek amacı ile uygulanan tedavilerin hepsine birden verilen isimdir.
 
Mesela “ özel eğitim” de rehabilitasyonun içine giren bir alandır. Bu alanda bireyin öğrenemediği bir bilgi, farklı yöntemler ve uygulamalar ile kazandırılmaya çalışılır. Bel fıtığı geçiren bir kişi de fizik tedavi hizmetinden faydalanarak rehabilite edilmeye çalışılır. Çünkü fizik tedavi de rehabilitasyon alanının bir koludur. Bedensel engellilik ile ruhsal engellilik arasında fark vardır. Bir kişi bedensel veya zihinsel olarak engelli olabilir, fakat mutludur, huzurludur, üretkendir, sıkıntıları ile baş edebilir. Aksine fiziksel olarak hiçbir engeli olmayan bir kişi ruhsal olarak daha fazla yıkım yaşayabilmekte iken aksine engelli olan bir birey ise ruhsal olarak çok sağlıklı olabilmektedir.
 
Birde engelli bireyleri toplumdan soyutlamak kadar büyük bir acımasızlık ve gaddarlık olamaz.  Engellileri hayata dahil etmek istemeyişin ancak şöyle bir açıklaması olabilir. Her insanın her an başına gelebilecek olan, hayatı, yaşamı ve alışkanlıkları zorlaştıran bu durum ile yüzleşmekten kaçınmaları olabilir.  Kişinin kendi iç dünyasındaki engellenmişliği ile yüzleşmesinden kaçınması olarak değerlendirilebilir ancak. Hayatın bir yerinde takılıp kalmak ve kendi egosunu fazla beslemekle ilintili olabilir. Bu hastalıklı bir bakış açısıdır. Bu tarz düşünen kişiler toplumun engelli kesimi için değil, her türlü farklı hayatlar süren kesimi içinde benzer düşüncelere kapılabilirler. Bu gibi düşünen insanların öncelikle engelli bireylerin toplumdan neden izole yaşamaları gerektiğine dair düşünceleri olduğu sorgulanmalıdır. Sonrasında da bu bakış açısının değişimi için bazı yaptırımlar uygulanmalıdır. Mesela engelli vatandaşların toplumdan tecrit edilerek yaşamasını isteyen bireylerini kısa süreli olarak yaşadığı toplumdan ve hayattan tecrit edilerek yaşamasını sağlamak ve bu süre zarfında da insan ilişkilerini güçlendirici, içerik olarak zengin bir eğitime tabi tutmak faydalı olabilir.
 
Aslına bakıldığında bütün insanlar potansiyel olarak engellidir. Çünkü hayat engellerle doludur. Mesela yoğun kar yağışı olduğunda evde mahsur kalmak bir engeldir.  İnsanların uçamaması da bir engeldir.  Her gün gökyüzüne yürüyerek çıkamamak, denizin üstünde koşamamak, saatte 200 km yürüyememek, iki aylık bir bebeğin konuşamaması ve daha nice örnekler…
 
Daha geniş bir perspektiften bakıldığında ise işte bütün bunların hepsi birer engeldir. Bu durumda herkes yani hepimiz engelliyiz ya da engelli miyiz? Sorusunu sormadan edemiyoruz. Elbette ki değiliz. Hiç kimse de aslında engelli değildir. Engelli bir insan yoktur.  Engelli kelimesi insanlar üzerinde olumsuz etkiler oluşturmaktadır. Bu nedenle “engelli” kelimesi yerine “özel durumu olan” kişi demek daha uygun olur. Çünkü engelli kelimesinin insanlar üzerinde bıraktığı izlenim genellikle yetersizlik, üretken olmayan, beceri sahibi olmayan, başarısız, şeklindedir. Hâlbuki herkesin kendi standartları ve yetenekleri içinde yapabileceği, başarabileceği bir beceriye sahiptir. Burada önemli olan kişinin hedeflerinin olmasıdır.  İnsanın belli ve belirgin hedeflerinin olması, hayata tutunmasını, yaşama isteğini azmini sağlar. Önemli olanda bu enerjinin bu azmin oluşması için ÖZEL DURUMU OLAN bireylere destek olmak hayata rehabilite olmakla eş değerdir.. / Ayşe Handan Özkan
 
15.10.2012 - Milat