Depreme karşı böcek kanadı

[melleseferi]

İrlanda'da yapılan araştırma, binaların böceklerin kanat sistemi örnek alınarak tasarlanması durumunda depreme çok daha dayanıklı olabileceğini ortaya koydu

Doğa Bilimleri Derneği Genel Sekreteri Müge Kanay, İrlanda’daki Trinity College Üniversitesi’ndeki araştırmacıların, çekirgeler başta olmak üzere çeşitli böceklerin kanatlarını incelediğini belirtti.
Araştırma sonuçları değerlendirildiğinde, oldukça kırılgan görülen böcek kanatlarının çok dayanıklı olduğunun anlaşıldığını dile getiren Kanay, saniyede 2 bin kere kanat çırpabilen sineklerin dahi bulunduğunu kaydetti.
Kanay, çekirgelerin de saç telinden yaklaşık 10 kat daha ince kanatlarla günlerce uçarak, okyanusları ve çölleri aşarak, uzun bir göç yolculuğu gerçekleştirdiklerine dikkati çekerek, bu yolculuk sırasında, neredeyse yüz binlerce kez kanat çırptıkları bilgisini verdi.
Bu kadar çok çırpmaya rağmen kanatların hiç aşınmadığına işaret eden Kanay, "Çekirgelerin kanatları, aynı vücutları gibi kütikül maddesiyle kaplıdır. Kanatların üzerindeki zar, aslında dayanıklı değildir. Ancak, çekirgenin kanatlarını dayanıklı kılan sistem başkadır. Çekirge, kanatlarını her çırptığında, kanat üzerindeki zarda ufak çatlaklıklar meydana gelir. Ancak, kanadın her yeri adeta bir kablo gibi döşeli damar sistemiyle kaplı olduğu için çatlak damara gelip çarpar ve büyüyerek bir yırtığa dönüşmez" diye konuştu.
DAYANIKLIĞI YÜZDE 50 ARTIRIYOR
Bu sistemin, çekirgelerin kanatlarınındaki dayanıklılığı yüzde 50 artırdığını vurgulayan Kanay, ancak çok hassas ayarların söz konusu olduğunu söyledi. Kanay, çekirgenin kanatlarındaki damarların, çatlakların büyüyerek kanadı yırtmasını engellese de, damarların sayısının sınırlı olması gerektiğini anlattı.
Damarın, kanadın asıl maddesinden çok daha ağır olduğunu belirten Kanay, şöyle devam etti:
"Bu yüzden kanatta ne kadar çok damar olursa; çatlak o kadar önlenebileceği gibi damar sayısının artması böceğin uçamaması anlamına da gelecektir. Hem böceğin uçabilmesi hem de kanatlarının korunabilmesi için, damar sayısının zar üzerindeki dağılımının çatlakların oluşabileceği mesafeye göre orantılı ayarlanması gerekir. Benzer bir prensip, diş minesinde de vardır.
Diş minesini bu kadar dayanıklı yapan, minenin üzerinin çok sayıda küçük çatlakla kaplı olmasıdır. Bu ufak çatlaklar sayesinde, dişin maruz kaldığı basınç yüzeyde eşit olarak dağılır ve yemek yerken dişimiz kırılmaz. İlginçtir ki sanki kusurmuş gibi görülebilecek çatlaklar, doğadaki pek çok sistemi aslında kusursuz yapandır."
Kanay, doğadaki canlılar incelendiğinde, günümüzdeki mühendislik sorunlarına mükemmel yanıtlar bulunabileceğini söyledi. Sadece çekirgenin kanatlarındaki sistem taklit edilerek, hafif bir malzemeyle dayanıklı yapılar üretilebileceğini belirten Kanay, bu sayede depreme dayanıklı yüksek binalar da geliştirilebileceğini sözleri ekledi.

AA