Malul Çocuğu Olan Anneler Erken Emekli Olur

[melleseferi]

Okurlarımızdan Ayşe Gültekin hanım gönderdiği mailinde 15 yaşında down sendromlu bir oğlu olduğunu, oğlunu son 5-6 yıldır okula da gönderdiği için yarım bıraktığı iş hayatına yeniden başladığını ve bu durumdayken kendisinin diğer çalışan annelere göre daha erken emekli olma imkanı olup olmadığını soruyor. Bu soru kendisi gibi aynı durumda olan bütün annelerin merak ettiği bir konu diye düşünüyorum. Bu sebeple yazımda Ayşe hanımın da sorusunu içerecek şekilde genel bir değerlendirme yapacağım.
 
1.10.2008’den sonraki çalışma
 
Ayşe hanım gibi başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğu olan ve yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan, 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 1.10.2008 tarihten sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, emeklilik yaş hadlerinden indirilir. Bu şekilde malul çocuğu olan;
 
- a) 2008 yılı Ekim ayı başından itibaren 5510 sayılı Kanunun 4. Maddesi’nin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamında çalışan kadın sigortalılar ile 2008 yılı Ekim ayı başından önce 506(SSK), 1479(Bağ-Kur), 2925(Tarım SSK), 2926(Tarım Bağ-Kur) ve 5434 (Emekli Sandığı)sayılı Kanunlara tabi çalışırken Kanunun geçici 1. maddesi gereğince 4. maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamında sigortalı olarak çalışmalarını devam ettiren,
 
- b) 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce 5434 sayılı Kanuna tabi hizmeti bulunanlardan Kanunun yürürlük tarihinden sonra geçici 4. maddesi gereğince 5434 sayılı Kanunun mülga 12. maddesinin (II) işaretli fıkrasının son paragrafı, ek 71, mülga ek 76 ve mülga geçici 192. maddeleri uyarınca sigortalı olan,
 
- c) 2008 yılı Ekim ayı başından itibaren 5510 sayılı Kanuna tabi olarak isteğe bağlı sigorta primi ödeyenler ile 2008 yılı Ekim ayı başından önce 506(SSK), 1479(Bağ-Kur) ve 2926(Tarım Bağ-Kur) sayılı kanunlara göre isteğe bağlı sigortalı olup, 5510 sayılı Kanuna göre isteğe bağlı sigortalılıkları devam eden, kadın sigortalılar yararlanacaklardır. Ancak; 1.10.2008’den önceki çalışma süreleri hesaplamaya dâhil edilmeyecektir.
 
Malul durumun tespiti şart
 
Çocuğunun, başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumda malul olduğunun tespitini isteyen kadın sigortalılar en son çalışmalarının geçtiği SGK İl Müdürlüğü’ne ya da SGM’ye başvuracaklar, ilgili birimce bakıma muhtaç çocukların sevk işlemleri yapılacaktır.
 
Maluliyet ve Sağlık Kurulları Daire Başkanlığı’na değerlendirme yapılmak üzere sağlık kurulu raporları gönderilecektir. Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olup olmadığı sorulacaktır.
 
Maluliyet ve Sağlık Kurulları Daire Başkanlığı tarafından gerekli inceleme yapıldıktan sonra, çocuğun başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olduğu tarih, kontrol muayenesi gerekiyorsa kontrol muayenesine tabi tutulacağı tarih veya çocuk başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul değilse malul olmadığı SGK İl Müdürlüğü’ne ya da SGM’ye bildirilecektir.
 
Bununla birlikte; çocuğun başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olma halinin yapılacak kontrol muayenesi sonucu ortadan kalktığının anlaşılması halinde, kontrol muayenesi sonucu düzenlenen rapora göre başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olma durumunun ortadan kalktığı tarihten itibaren geçen çalışmalarından dolayı kadın sigortalılara ilave bir hizmet verilmeyecektir.
 
İndirim süresinin hesabı
 
1.10.2008’den sonraki çalışmaların değerlendirilmesi ve erken emeklilik hakkının elde edilebilmesi için indirim 5510 sayılı Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerine tabi olarak 2008 yılı Ekim ayı başından sonra geçen veya ile 3201 sayılı Kanun kapsamında borçlandırılan, süreler dikkate alınarak yapılır. Ancak indirim süresinin hesaplamasında aşağıda belirtilen hususlara dikkat edilmesi gerekir. Buna göre;
 
- 1) Çocuğun başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malül durumda olma halinin başlangıç ve bitiş tarihinin annenin çalıştığı sürelerde olması gerekir.
 
- 2) Çocuğun evli olması halinde anne yaş indiriminden yararlanamaz.
 
- 3) Kadın sigortalı boşanmış ise velayetin annenin çalışmaya başladığı tarihten önce başka birisine verilmesi halinde çalışmaya başladığı tarihten sonra başka birisine verilmesi halinde velayetin verildiği, tarihten itibaren geçen çalışmalarından dolayı ilave olarak emeklilik yaş hadlerinden indirim yapılmaz.
 
- 4) Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğun birden fazla olması halinde ikinci ve diğer çocukları, için ilave olarak yaş hadlerinden indirim yapılmaz.
 
- 5) 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu hükümlerine göre korunma, bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden ücretli veya ücretsiz sürekli ve yatılı olarak faydalanıp faydalanmadığına göre belirlenir.
 
Evlatlık için de geçerli
 
Kadın sigortalının kendisinin veya eşiyle birlikte evlat edindiği çocuğunun da başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olduğunun tespiti halinde bu çocuk nedeniyle de kadın sigortalı bu 5510 sayılı Kanun hükmünden yararlandırılacaktır.
 
Bu durumda olan kadın sigortalının ilave hizmeti belirlenirken diğer hususlarla birlikte çocuğun evlat edinildiği tarih de göz önünde bulundurulacak, ancak ilave hizmetin verileceği sürenin başlangıcı çocuğun evlat edinilme tarihinden önce olamayacaktır.
 
Dâhil edilmeyecek süreler 5510 sayılı Kanunun 28’inci maddesine göre prim ödeme gün sayılarının dörtte biri yaş hadlerinden indirilecek kadın sigortalıların bu durumu değerlendirilirken,
 
- 1) 5510 sayılı Kanunun 40’ıncı maddesi uyarınca hesaplanan fiili hizmet süresi zammı,
 
- 2) 5510 sayılı Kanunun 49’uncu maddesi uyarınca hesaplanan itibari hizmet süresi, ilave olarak yaş hadlerinden indirim yapılmaz. / Ersin Umdu
 
26.08.2012 – Vatan