Görme Engelliler Kitap ve Gazeteleri Telefonda Dinliyor

[melleseferi]

Sestek'in TÜBİTAK desteği ve GETEM danışmanlığında hayata geçirdiği TeleBilgi projesi, görme engellilerin telefon aracılığıyla gazete, dergi ve kitap dinlemesini sağlıyor. Ücretsiz olarak kullanılabilen uygulama sayesinde görme engelliler, sisteme isimlerini söyledikleri kitap, dergi ve gazeteleri dinleyebiliyorlar. Sestek'in GVZ SR ve GVZ TTS çözümlerinin kullanıldığı proje, kullanıcıların telefonu kapattıkları esnada kaldıkları yeri hatırlıyor ve sonraki aramalarında dinlemeye tam bu noktadan devam etmelerini sağlıyor. TeleBilgi projesi, içerdiği konuşma tanıma yazılımı ile kullanıcıların karşılarında gerçek bir insan varmışçasına rahat bir şekilde konuşarak komut vermelerine olanak tanıyan doğal dil işleme özelliği ve sistemde kayıtlı binlerce kaynağın sağladığı geniş kapsam ile dünyada bir ilk olma özelliği taşıyor.

Türkçe ses teknolojileri alanında dünyanın en gelişmiş çözümlerini sunan Sestek, yürüttüğü geniş kapsamlı Ar-Ge çalışmalarına bir yenisini ekleyerek TeleBilgi projesini hayata geçirdi. TeleBilgi projesi, görme engellilerin telefon aracılığıyla gazete, dergi ve kitap dinlemelerini sağlamayı hedefliyor. TÜBİTAK desteğiyle hayata geçirilen TeleBilgi projesine Boğaziçi Üniversitesi Görme Engelliler Teknoloji ve Eğitim Laboratuvarı (GETEM) danışmanlık hizmeti sunuyor.

TeleBilgi projesinde Sestek'in GVZ TTS (TTS: Text-to-Speech – Konuşma Sentezleme) ve GVZ SR (SR: Speech Recognition – Konuşma Tanıma) çözümlerinden yararlanılıyor. Projenin doğal dil işleme özelliği sayesinde, sistemi arayan kullanıcılar karşılarında gerçek bir insan varmışçasına diyalog kurarak sistemi yönlendirebiliyor. Sistemde gönüllüler tarafından seslendirilen içeriklerin yanı sıra GVZ TTS ile seslendirilmiş içerikler de yer alıyor.

TeleBilgi'den yararlanan kullanıcılar, komutlarını sisteme konuşarak iletebiliyor ve dinlemek istedikleri gazete, dergi ya da kitabı seçebiliyorlar. Sistemde kullanıcılar tarafından dinlenebilen gazetelerin yanı sıra ilk aşamada 2.800 kitap da yer alıyor ve bu sayı giderek artıyor. Önümüzdeki dönemde, sistemi arayan gönüllülerin kitap, dergi, gazete yazılarını seslendirerek kayıt bırakmasına olanak tanıyacak TeleBilgi projesinin, görme engelliler için bir sosyal paylaşım platformuna dönüştürülmesi hedefleniyor.

Sestek CEO'su Levent Arslan şunları söyledi: "Projenin en önemli özelliklerinden biri, Türkçedeki ilk doğal diyalog uygulaması olması. Diğer bir deyişle, projede kullanılan GVZ SR çözümü, kullanıcıların serbest formatta konuşmasına olanak tanıyor. Bu sayede kullanıcılar gazete, kitap ve yazar adını içeren kelimesel ifadelere ek olarak bu adları içeren cümle biçiminde ifadeler kullanarak da sistemi yönlendirebiliyor."

TELEBİLGİ SİSTEMİ KULLANICILARI TANIYOR VE HATIRLIYOR

Temel olarak konuşarak kullanılan sistem bazı durumlarda tuşlama da gerektiriyor. Sistemi arayan kişi, kısa bir bilgilendirici mesajın ardından "Ne dinlemek istersiniz?" şeklinde genel bir soru ile karşılaşıyor. Dinleyici sadece gazete, kitap ya da yazar adı belirtebileceği gibi, adını belirttiği bir gazetenin spor haberlerini dinlemek istediğini ya da belirli bir yazarın seçtiği bir kitabını dinlemek istediğini bildiren uzun cümlelerle de yanıt vererek sistemi yönlendirebiliyor.

Sistem, kişinin konuşmasını algılayarak istediği içeriğe ulaşmasını sağlıyor. Kullanıcının detaylı bilgi vermeden genel ifadeler kullandığı durumlarda sistem "Hangi gazeteyi dinlemek istiyorsunuz?" ya da "Hangi kitabı dinlemek istiyorsunuz?" gibi ek sorular soruyor ve birkaç saniye içinde mevcut kitap ve gazete isimlerini saymaya başlıyor. Kullanıcının bir kitabı dinlerken telefonu kapatması ya da dinlemeyi iptal etmesi durumunda, dinleme esnasında kaldığı yer sistemde saklanıyor ve sonraki aramalarında kişi kaldığı yerden dinlemeye devam edebiliyor. Aynı kullanıcı için birden fazla numaranın tanımlanabildiği sistem, kayıt olan kullanıcıları sonraki aramalarında isimleriyle karşılıyor. Sisteme kaydettikleri birden fazla telefon olması durumunda, bu telefonlardan herhangi biriyle sistemi yeniden aradıklarında, kaldıkları yerden dinlemeye devam edebiliyorlar.

SİSTEMİ KULLANMADAN ÖNCE KAYIT OLMAK GEREKİYOR

Görme engellilerden gelen yoğun talep üzerine gerçekleştirilen TeleBilgi projesinden yararlanmak isteyen kullanıcıların, GETEM web sayfası üzerinden ücretsiz üyelik işlemlerini tamamlamaları gerekiyor. http://www.getem.boun.edu.tr/user_management/users/register.asp linkinde yer alan üyelik sayfasında kullanıcılardan kimlik bilgilerini girmeleri ve engelli kimlik kartlarını belirtilen faks numarasına göndermeleri isteniyor.

TeleBilgi sistemine bağlanmak için gerekli telefon numarası, sistemin kullanım detayları ve sistemde yer alan kitap ve gazete listeleri hakkında GETEM web sayfasında bulunan http://www.getem.boun.edu.tr/telebilgi.html linkinde kullanıcılara yardımcı olacak bilgiler yer alıyor. TeleBilgi ile ilgili her türlü soru, görüş ve öneri için ise www.sestek.com.tr/forum linki kullanılabiliyor.

12.07.11 alıntı