Çukurova’da Banka Şubeleri Erişilebilirliğine Uygun Değil

[melleseferi]

Çukurova’da Banka Şubeleri Erişilebilirliğine Uygun Değil



Çukurova Gelişim Derneği’nin Çukurova’da yaptığı araştırmadan banka şubelerinin engelli bireylerin erişimine uygun olmadığı sonucu çıktı.
 
2005 yılında çıkarılan Özürlüler Yasasına göre kamu kurum ve kuruluşlarına, yaya geçitleri, resmi yapılar, yeşil ve spor alanları gibi alt yapıların engellilerin erişilebilirliğine uyumlu hala getirilmesi gerekiyor. Yedi yıllık uyum süresi geçtiğimiz yıl uzatılırken, Adana’da Büyükşehir Belediyesi, Kent Konseyi Engelliler Meclisi’yle birlikte kentin birçok noktasında engellerin kaldırılması için dikkat çeken çalışmalara imza atıyor. Özel kurum ve kuruluşlar da engellerin kaldırılması ve engelli bireylerin hizmetlere daha erişiminin sağlanması noktasında yavaş da olsa bazı çalışmalar yürütüyor.
 
Toplumsal yaşamın bir parçası haline gelen bankacılık hizmetlerinin de bu kapsamda engelli bireylerin erişimine uygun hale getirilmesi için engel gruplarına yönelik farklı düzenlemeler yaşama geçiriliyor. Türkiye Bankalar Birliği’nin 2012 Haziran ayı verilerine göre Türkiye genelinde 28 banka engellilere hizmet verebilmek için şubelerinde, ATM’lerinde, çağrı merkezlerinde ve diğer hizmetlerinde gerekli düzenlemeleri yaşama geçirmeye başladı. Adana’da da bu bankaların bazı ATM’lerinde görme engelliler için sesli uyarı sistemleri yerleştirilirken, ortopedik engellilerin erişimini kolaylaştırmak için bazı ATM’lerin yükseklikleri yeniden düzenlendi. Bazı şubelerin girişinde standartlara uygun rampalar, şube içlerine de görme engelliler için yürüme bantları yerleştirildi.  Ancak bu düzenlemeler ne yazık ki istenen düzeye henüz erişmedi.
 
16 BANKA 34 ŞUBE İNCELENDİ
 
Çukurova Gelişim Derneği, geçtiğimiz günlerde Adana’nın en modern ilçesi olarak adlandırılan Çukurova’da bulunan 16 banka 34 banka şubesini “ Banka Şubelerinde Engelli Ulaşılabilirliği” projesi kapsamında 14 farklı kategoride inceleyip detaylı bir rapor hazırladı.
 
SONUÇLAR
 
Türkiye genelinin bir örneği niteliğinde olduğu belirtilen araştırmadan çıkan çarpıcı sonuçlar ise şöyle sıralandı:
 
- Banka şubelerinin hiç birinde işaret ve bilgilendirme panoları mevcut değil.
 
- Banka şubelerinin yüzde 88,24’ünde engelli rampası bulunmuyor.
 
- Engelli rampası bulunan şubelerdeki engelli rampalarının yüzde 44’ünün eğimi engelli kullanımına uygun değil.
 
- Engelli rampası bulunan şubelerdeki engelli rampalarının hiç birinin genişliği engelli kullanımına uygun değil.
 
- Engelli rampası bulunan şubelerdeki engelli rampalarının hiç birinin iki yanında küpeşte ve düşey kenarlık bulunmuyor.
 
- Banka şubelerinin yüzde 97,06’sının kapı girişi engelli kullanımına uygun değil.
 
- Banka şubelerinin hiç birinde görme engelli bireyler için duyumsanabilir yüzey bulunmuyor.
 
- Banka şubelerinde bulunan bankamatiklerin hiç biri engelli bireylerin kullanabileceği yükseklikte değil.
 
- Banka şubelerinin hiç birinde engellilerin kullanımına uygun banko bulunmuyor.
 
- Banka şubelerinin hiç birinde engellilerin fiş önceliği bulunmuyor.
 
RAPOR BANKALARIN GENEL MERKEZLERİNE GÖNDERİLECEK
 
Çukurova Gelişim Derneği Yönetim Kurulu Üyesi ve Proje Koordinatörü Aydın Sarıgül, hazırlanan “Banka Şubelerinde Engelli Ulaşılabilirliği Raporunda; proje özeti ve incelenen banka şubeleri, banka şubesi inceleme analizlerinin sonuçları tüm bankaların genel merkezlerine iletip yasal başvuruda bulunaklarını, yerel olarak da raporun savunuculuğunu yapacaklarını söyledi.
 
BANKALAR BİRLİĞİNDEN TAVSİYELER
 
Türkiye Bankalar Birliği geçtiğimiz yıl ilgili kurumlarla yaptığı toplantının ardından bankaların engelsiz hale getirilmesi konusunda bankalara,  “banka çalışanlarının işaret dilini öğrenmelerinin teşvik edilmesi, şube girişlerine rampaların yapılması, bankoların yüksekliklerinin engellilere göre düzenlenmesi, şube içi ve şube dışı ATM’lere erişim için zemin üzerinde yönlendirmeye yarayan, yönlendirici ve uyarıcı, hissedilebilir malzeme kullanılması, ATM’lerin üzerindeki açıklama etiketlerinin braille alfabesi ile donatılması” gibi tavsiyelerde bulundu.
 
28 BANKA UYUMLU HİZMET VERİYOR
 
Türkiye Bankalar Birliği’nin verilerine göre ise geçen 2011’in Haziran dönemi itibariyle 17 banka engelli bireylere yönelik düzenlemeleri yaşama geçirdi. in hizmetlerden daha rahat yararlanabilmesi için düzenleme yaparken, bu sayı geçen yılın haziran döneminde 28’e yükseldi.  Aynı verilere göre Temmuz-Eylül 2012 dönemi itibariyle 48 bankanın faaliyet gösterdiği Türkiye’de 20 banka engellilerin hizmete erişimini kolaylaştırmak için bir adım atmadı.
 
ENGELLERİ KALDIRAN BANKALAR
 
Engelleri kaldırmaya yönelik çalışmaları yapan bankalar ise, “Adabank, Akbank,  Aktif Yatırım Bankası, Alternatif Bank, Anadolubank, Arap Türk Bankası, Bank Mellat Türkiye Merkez Şubesi, Citibank, Denizbank, Deutsche Bank, Eurobank Tekfen, Fibabanka, Finans Bank, GSD Yatırım Bankası, HSBC Bank, ING Bank, Şekerbank, Taib Yatırım Bank, Tekstil Bankası, Turkland Bank, Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası, Türkiye Garanti Bankası, Türkiye Halk Bankası, Türkiye İş Bankası, Türkiye Kalkınma Bankası, Türkiye Sınai Kalkınma Bankası, Türkiye Vakıflar Bankası, Yapı ve Kredi Bankası” olarak sıralandı.
 
BANKALAR BİRLİĞİNDEN KRİTER GİBİ TAVSİYELER
 
Türkiye Bankalar Birliği’nde, engelli vatandaşların bankaların sunduğu ürün ve hizmetlerden, sorunsuz ya da en az sorunla yararlanabilmesi amacıyla Ortopedik, görme ve işitme engelliler örgütleri, Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı temsilcileri ve banka yetkililerinin katılımıyla Türkiye Bankalar Birliği’nde yapılan çalışmanın ardından da TBB bankalara, engelli vatandaşlara/müşterilere yönelik olarak ne tür çalışmaların yapılması gerektiğiyle ilgili önerilerde bulundu.
 
Bu öneriler engel gruplarına göre şöyle sıralandı:
 
ORTOPEDİK ENGELLİLER İÇİN :
 
“ATM cihazları engelli vatandaşların kolaylıkla erişimi dikkate alınarak konumlandırılmalı. ATM klavye yüksekliği 90-95 santimetre civarında olmalı.  Tekerlekli sandalyenin kolaylıkla yanaşabilmesi için klavyenin altında yeterli bir alan olmalı.  ATM’lere giriş-çıkış yolu güvenli olmalı. ATM’ye ulaşım için kaldırım kenarlarında rampa konumlandırılmalı.  Rampa ve sahanlık zemini kaymayan maddeler ya da kaydırmaz solüsyonlarla kaplanmalı. ATM önünde, akondroplaziler (cüce) için açılır-kapanır 30x30 santimetre boyutunda bir basamak bulunmalı veya aynı görevi gören başka bir imkan sunulmalı. Şube girişinde kot farkı/basamak olması durumunda standartlara uygun bir rampa konumlandırılmalı, rampa eğimi en fazla yüzde 6 olmalı. Rampa sonrası, en az 120-140 santimetre civarında sahanlık olmalı. Rampa, fiziksel koşullara uygun biçimde düz, 90 derece dönüşlü, “U” veya kolay hareket sağlayan biçimde tasarlanmalı.  Rampaların yanına 2 kademeli korkuluk tercih edilmeli. Rampa uygun genişlikte olmalı ve iki taraflı küpeşteye sahip olmalı. Döner kapı yerine, otomatik açılır-kapanır kapı tercih edilmeli. Sıra numaratörleri, masalar ve banko yükseklikleri, tekerlekli sandalyeli, kısa boylu vatandaşlar için uygun ya da ayarlanabilir yükseklikte konumlandırılmalı. Tüm hizmet alanları tekerlekli sandalye geçişine uygun genişlikte olmalı. Engelli müşteriler/vatandaşlar için en az bir araçlık park yeri ayrılmalı. Şube giriş yolu tekerlekli sandalyenin geçebileceği genişlikte olmalı. Giriş kapısında eşik bulunmamalı, paspas varsa zeminle aynı seviyeye gelecek biçimde bir girinti içine yerleştirilmeli.
 
GÖRME ENGELLİLER İÇİN
 
Şube içi ve şube dışı ATM’lere erişim için zemin üzerinde yönlendirmeye yarayan, yönlendirici ve uyarıcı, hissedilebilir malzeme kullanılmalı. ATM’lerin üzerindeki açıklama etiketleri braille alfabesi ile donatılmalı. ATM’ler kulaklık takılarak işlem yapılabilmesine uygun olmalı. Engelliler tarafından ATM’de yapılan işlem sonrası kullanıcıya, isteğe bağlı olarak SMS gönderilmeli.  ATM’de yapılan işlemler klavye (pinpad) kullanılarak da yapılabilmeli. ATM kartlarında, kart yuvasına giriş yönünü belirten hissedilebilir bir işaret olmalı. Çok katlı şubelerde, engelli vatandaşlara alt katta hizmet verilmesine dikkat edilmeli, engelli müşterilere ait sıra numarası sesli olarak okunmalı. Şube içinde, engelli vatandaşlara yardım ve yönlendirme sağlayacak ayrı veya görevlendirilmiş bankoya kadar, yönlendirici ve uyarıcı, hissedilebilir yüzeyle yönlendirme yapılmalı. Merdiven başlangıcı gibi yerlerde uyarıcı hissedilebilir yüzey kullanılmalı. Şube giriş yolu yeterli genişlikte ve görme engelli vatandaşlar için tehlike yaratabilecek nesnelerden arındırılmış olmalı.
 
İŞİTME ENGELLİLER İÇİN
 
Banka, şube personelini işaret dili öğrenmesi konusunda teşvik edebilir, işaret dili bilen tercüman istihdam edebilir veya altyapının uygun olması durumunda video görüntüsü ile merkezi bir noktadan benzer hizmet sunabilir.
 
TBB’nin önerileri arasında internet ve mobil bankacılık hizmetleri ile POS cihazlarında yapılması gereken düzenlemelerde engel gruplarına göre tek tek sıralandı.
 
 
15.08.2013 - Günaydın